2021 Yılında Gelişen Sağlık Teknolojileri
Bir çok teknolojinin ilk çalışmaları yıllar öncesinde yapılmış olmasına rağmen ürün haline gelmesi ve pazarda yer bulması bir çok faktöre bağlı olarak on yıllar sürebilmektedir.
Salgının başından beri başta gelişmiş ülkeler aldıkları kararlarda bir çok risk ve maliyetle karşılaştılar. Bu riskleri ve maliyetleri aşmanın en önemli aracının teknoloji olduğu , özellikle aşı geliştirme sürecinde bir kez daha anlaşılmış oldu.
2021 Sağlık Teknolojileri Açısından Tarihe Geçti
2021 yılı küresel salgın nedeniyle sağlık teknolojilerinde bir çok yeniliğin uygulanmasının ve geliştirilmesinin çok hızlı yaşandığı bir yıl oldu. Aşı, ilaç ve tedavi yöntemlerine yönelik teknolojilerdeki insan kaynaklarının önemini artırırken hastanelerde hizmet veren bilgi sistemleri hizmetlerinin ve personellerinin de önemini artırdı.
Salgın koşullarının getirdiği anormal koşullarda sağlık hizmeti verebilmek için tıbbi personel ile birlikte bilişim personelleri de bu sistemin önemli bir parçası oldu.
2021 yılında Türkiye açıcından, sağlık teknolojilerindeki en önemli gelişme Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı iş birliğiyle Kovid-19 için TURKOVAC aşının 2 yıl gibi bir sürede geliştirilerek aşılanmaya başlaması oldu.
Diğer bir gelişme Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde (UNAM) Türk araştırmacılar tarafından Kovid-19 teşhisini 10 saniyede yüzde 99 güvenirlikte yapabilen nanoteknoloji temelli “Diagnovir” adlı sistemin üretimine başlaması.
Diğer taraftan uzun yıllardır teknolojik olarak hazır olduğu halde kullanılması geciktirilen Teletıp gibi teknolojilerin kullanımının yaygınlaşması, Covid 19 sonrasında kısa sürede gerçekleşti.
Bu yenilikler önümüzdeki yıllarda bazı teknolojilerin ön plana çıkarda Bu yazımızda 2021 yılında etkin olarak kullanılmaya başlanmış teknolojileri ve önümüzdeki on yıllarda kullanılacağını göstermiş
2021 de etkinliğini artıran olan sağlık teknolojilerinden bazıları
Yeni İlaç Aşı geliştirme
Covid 19 aşı geliştirme süreci hızlı ve yenilikçi teknojiler ile kısa sürede gerçekleştirilmiş, messenger RNA (mRNA),aşılarının geliştirilmesin sağlamıştır. Geçmişteki aşı geliştirme yöntemlerine göre daha düşük maliyetlerde ve daha kısa sürelerde gerçekleşen bir çok çalışma aşı ve ilaç teknolojilerinde tarihi bir dönem başlatmıştır. mRNA aşı teknolojisi bir çok bulaşıcı hastalıklarında aşılarının geliştirilmesini sağlayacağı gibi kanser içinde ilaçlar geliştirme için araştırmalar yapılmaktadır.
Erciyes üniversitesi ile Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı iş birliği ile geliştirilen Kovid-19 aşısı TURKOVAC aşısı ile Türkiye’de bu gelişmelere katılmıştır.
Bilkent Üniversitesi UNAM’ın altyapısında, COVID-19 Testini %99 doğruluk oranıyla 10 saniyede gerçekleştiren yeni tanı sistemi geliştirildi. Dr. Öğr. Üyesi Bülend Ortaç ve ekibi, Bilkent Holding ve Bilkent Cyberpark Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde faaliyet gösteren E-A Teknoloji’nin ortak çalışması sonucu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19/SARS Cov2) tespitinde kullanılabilecek ‘in vitro’ bir virüs tanı sistemi geliştirildi.
Uzaktan Hasta İzleme ve Giyilebilir Cihazlar
Çoğunlukla fitness uygulamalarında kalp atış hızımız,uyku düzenleri için kullanılan cihazların gelişmesi ile diyabet, kardiyovasküler hastalıklar gibi kronik hastalıkların takibinde kullanılmaktadır Giyilebilir sağlık teknoloji cihazları ile aralıklı glikoz testi ihtiyacını ortadan kaldırır ve bunun yerine kişinin kan şekeri seviyelerini gerçek zamanlı
olarak takip eder. Bu, kullanıcıların gıda ve egzersizin anlık etkilerini görmelerine ve yaşam tarzlarını buna göre şekillendirmelerine olanak tanır. Ayrıca hiperglisemi vakalarını hemen yakalayabilir.
Yaşlı bakımı, hamile izleme , evde sağlık, uzaktan hasta izleme ve teletıp teknolojileri ile entegre çalışacak olan giyilebilir sağlık teknolojileri gelecekte pazarda çok daha fazla ürün sağlık teknolojilerinde yer alacaktır.
Hassas Tıp , Kişiselleştirilmiş tedavi
Yapay zeka makine öğrenmesi , genomik teknolojiler ile birlikte ile hassas tıp da gelişmeler hızlanmıştır. Geleneksel semptom odaklı tıp uygulamasını geliştirmek için yapay zeka ve makine öğreniminin kullanılması, gelişmiş teşhisler kullanılarak daha erken müdahalelere izin verilmesi sağlanmakta, daha iyi ve daha ekonomik olarak kişiselleştirilmiş tedavilerin uygulanması sağlanabilmektedir.
Bu yazı ilginizi çekebilir: Yapay Zeka, Hassas Tıp Kişiselleştirilmiş Tedaviyi Nasıl Geliştirir?
Veri depolama, işleme, değiş tokuş ve küratörlükte benzeri görülmemiş zorluklar yaşansa da, yapay zeka ve makine öğrenimi tabanlı büyük veri platformlarının geliştirilmesi, yüksek hacimli verilerin hızla analiz edilmesini sağlama ve hassas tıp alanında devrim yaratma potansiyeline sahiptir.
Yapay zeka makine öğrenmesi
Yapay Zeka uygulamaları, teşhis süreçleri, tedavi protokolü geliştirme, ilaç geliştirme, kişiselleştirilmiş tıp ve hasta izleme ve bakımı gibi bir çok sağlık alanında uygulanmaktadır. Yapay Zeka algoritmaları, hastalıkların önlenmesi ve teşhisi için elektronik sağlık kayıtları aracılığıyla büyük miktarda veriyi analiz etmek için de kullanılabilir.
Yapay Zeka’nın sağlık sistemlerinde hastalıkların erken tespitinde en yaygın kullanım durumlarından biri. Başta görüntüleme teknolojileri hızlı ve hata payı çok düşük teşhis edebilmesi özellikleri ile hızla yaygınlaşıyor.
Hastaların dijital sağlık verilerinden paha biçilmez içgörüler oluşturarak klinisyenlerin daha iyi klinik kararlar almasına yardımcı olur. Yapay zeka, ilaç keşif ve geliştirme sürecini kolaylaştırmaya yardımcı olmak için ilaç şirketleri tarafından da benimseniyor.
Medikal nesnelerin İnterneti (İoMT)
Nesnelerin interneti (IoT) tüm cihazların birbirleriyle konuşmasını sağlayan teknoloji olarak sağlıkta, hastaların acilde bekleme sürelerinin kısaltılmasından, medikal cihazların arıza takipleri gibi bir çok alanda başarılı olduğu görülmüştür. Radyo Frekansı Tanımlama (RFID) etiketleri, kızılötesi sensörler, bilgisayarlı görme, hastane yatağı mevcudiyeti hakkında gerçek zamanlı veriler toplar
Üretim ve depolama tesislerinde bulunan RFID etiketleri ve barkodlar gibi IoT sensörleri, ilaç stoğuna gerçek zamanlı görünürlük sağlar ve bir yerden diğerine hareketini takip eder.
Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR)
Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik sağlıkta cerrahiden, teşhise kadar bir çok alanda kullanım potansiyelini hayata geçiriyor. Hastanın anatomi ve fizyolojik görünümü ile ameliyathanede cerrahlara daha iyi çalışma alanı yaratabilir. Artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) teknolojileri tedavide kalitesinin yükseltilmesi, cerrahi süreçlerin optimizasyonu için her gün genişlemesini sürdürmektedir. Nörolojik sorunların giderilmesi gibi sağlıkta bir çok alanda sanla gerçeklik teknolojilerinin yer alması kaçınılmaz görünüyor.
Wellness, Wellbeing Teknolojileri Sağlığı ve Refahı Nasıl İyileştirebilir?
Büyük Veri ve Tahmine Dayalı Analitik
Tahmine dayalı analiz; gelecekteki olaylar veya kararlar için öngörülerde bulunmak amacına yönelik olarak, geçmiş verilerin modellenmesi, veri madenciliği ve istatistik ile beraber yapay zeka kullanılarak büyük veri analizleridir
Tahmine dayalı analitik yöntemini kullanan uzmanlar bir hastanın bu gün tedaviye verdiği yanıtı, aylar öncesinden değerlendirmesine olanak tanır. Hastada tedavinin olumsuz gittiğine dair belirtiler önceden görülebilir, tedavi yöntemlerini daha erken değiştirmelerine olanak tanır. Hastalara yapılan aylarca gereksiz ve ağrılı tedaviden kaçınılmakta, hasta tedavi kalitesinin artması sağlanmaktadır.
Kaynaklar
https://www.medicaltechnologyschools.com/medical-lab-technician/top-new-health-technologies
https://healthcareweekly.com/health-technologies/
https://healthtechmagazine.net/article/2020/12/healthcare-tech-trends-2021-new-tools-watch
